غار دربند ب(جوکویله ) نخستین بار بوسیله کارشناسان باستان شناسی اداره کل در سال 1384 شناسایی و بررسی شد که طی آن شماری بقای استخوان جانواران ،انسان و هم چنین تعدادی قطعات سفال (هزاره اول ق م )گرد آوری شد .در برسی غار مجاور (کویل گر) شماری قطعات سفال گرد آوری شد که همانند سفالهای غردربند ب مربوط به هزاره اول ق م هستند .پس بررسی اولیه پرونده ی ثبت این غار آماده ودر مرداد 84با شماره 13219به ثبت آثار ملی رسید .بررسی های مجدد (توسط بیگلری ،جهانی و شیدرنگ )در این غار انجام شد که در نتیجه آن علاوه بر بقایای     سنگواره ای جانواران (از جمله خرس غار )،تعدادی دست ساخته های سنگی شامل یک ساطور ،تراشه روتوش شده ،سنگ مادر و ضایعات تراش سنگ از سطح رسوبات گرد آوری شد .

دراردیبهشت ماه 1391 نخستین فصل گمانه زنی در غار دربند ب به سرپرستی دکتر فردیون بیگلری از موزه ملی ایران و با معاونت دکتر ولی جهانی ،رئیس مرکز باستان شناسی گیلان و مشارکت متخصصین میان رشته ای انجام شد .هدف ازاین مطلعات کسب اطلاعات از ویژگیهای فرهنگ مادی ساکنان غار در دوره پارینه سنگی قدیم ،نحوه استفاده آنها از زیست بوم و منابع اطراف غار ،نوع پوشش گیاهی و شرایط اقلیمی منطقه و همچنین تاریخچه شکل گیری این غارها و رسوبات باستانی آنها بود .

در نتیجه این گمانه زنی مجموعه غنی از بقیای باستان شناختی شامل سنگواره جانواران و دست ساخته های سنگی بجای مانده ازساکنان غار کشف شد که باستان شناسان را در شناخت یکی از ناشناخته ترین وکهنترین ادوار پیش از تاریخ ایران یاری می کند .مطالعات اولیه حاکی از وجود سنگواره نوع منقرض شده ای از خرس موسوم به خرس غار ،گوزن ،گاو وحشی و بزکوهی در این مکان است .علاوه بر این مجموعه ای از دست ابزارهای پارینه سنگی قدیم شامل سنگ مادر ،تراشه وتراشه ابزار و همچنین چند ابزار بزرگ از جمله یک تبر دستی دراین کاوشها یافت شد که مطالعه آنها اطلاعاتی از شیوه ساخت ابزار سنگی توسط توسط ساکنان غارومنابع سنگ خام مرتبط رابه دست می دهد .

همچنین بررسی سازنده های زمین شناسی منطقه منجربه شناسی منابع سنگ استفاده شده در ابزار سازی وکسب اطلاعات جدیدی ازتاریخچه زمین شناسی دره دربند رشی شد.نمونه های رسوب نیز بمنظور مطالعه روند نهشته گذاری در غار عوامل موثر برآن وهمچنین مطلعات دیرین گرده شناسی طی فصل نخست پژوهشهابرداشت شد.چندین نمونه دندان جانوری هم جهت انجام سالیابی به روش سری اورانیم از یک لایه برداشت شد که نتایج آن می تواند در روشن شدن زمان دقیق استقرار انسان دراین غار بیسار موثر باشد .